PFAS, verzamelnaam en staat voor poly- en perfluoroalkylstoffen, is een voor mens en milieu toxische stof die in het buitenland al voor veel ophef heeft gezorgd. Het wordt ook wel 'het eeuwige gif' genoemd.
Het product is water- en vetafstotend, hittebestendig en brandwerend. Het werd lang gebruikt voor onder meer antiaanbakpannen, impregneermiddelen voor textiel en cosmetica. Ook worden ze gebruikt in verschillende industriële toepassingen, processen en bvb. ook in blusschuim.
Vooral dit laatste willen we even onder de loep nemen want er is ondertussen al jaren veel bezorgdheid rond de schadelijke milieuaspecten van blusschuim. Recente studies wijzen namelijk op een toxisch effect van deze fluorverbindingen bij mens en dier.
Lekbakken om bodemverontreiniging voorkomen
Hoewel PFAS van nature niet voorkomen, zijn PFAS tegenwoordig toch wijdverspreid aanwezig in het milieu. Dit is te wijten aan hun hoge oplosbaarheid, lage tot matige absorptie aan bodem en sediment en hun persistente eigenschappen waardoor ze niet biologisch en chemisch worden afgebroken.
Daarom is het belangrijk dat interventiediensten omzichtig omspringen met de inzet van fluorhoudend blusschuim gezien de nadelige effecten voor mens en milieu.
Blusschuim is klassiek een goed systeem voor brandonderdrukking en is zeer efficiënt in het beschermen van ontvlambare en brandbare vloeistoffen. Daardoor zien we deze heel vaak terug bij
- Tankopslagbedrijven
- Opslaghallen en hangars
- Chemische en petrochemische installaties
- Afvalopslagbedrijven
Naast het omzichtig inzetten van blusschuim dient er ook aandacht te worden besteed aan de opslag van blusschuim. Want er kan zich uiteraard ook bodemverontreiniging voor doen bij lekken en het accidenteel vrijkomen van deze stoffen. Op de oude OPEL-site in Antwerpen is er namelijk vervuiling opgetreden als een gevolg van een blusschuimtank die er in de grond zat.
Bij vaste en grote blusschuimtanks is er vaak een inkuiping voorzien die in geval van lekkage verdere verspreiding in het milieu zal voorkomen.
Ook bij kleinere volumes blusschuim, dan denken we aan IBC’s of mobiele tanktrailers, die vaak als back-up systeem worden gebruikt, dient er ook een inkuiping of lekbak voorzien te worden.
Voor tanktrailers gevuld met blusschuim bestaan er mobiele, opvouwbare lekbakken waarin een volledige trailer kan worden ingereden en het volledige volume van de trailer kan opvangen.
Doordat deze back-up systemen dicht bij de plaats waar ze nodig zijn staan gestockeerd, is dit heel vaak in open lucht. Voor IBC’s bestaan er gesloten opvangbakken die de lekbak beschermen tegen insijpeling van regenwater.
Bekijk via de link ook het rapport van OVAM inzake ‘Gebruik van fluorhoudend blusschuim door brandweer’.